Opera Satyagraha

Midden maart 2019 brengt SFI ‘De kracht van de waarheid’ op de bühne van de Vlaamse Opera in Gent en dit met een knipoog naar ‘Satyagraha’ of ‘De kracht van de waarheid’ van de bekende componist Philip Glass. Leerlingen en collega’s gingen op 20 november alvast kijken naar de balletopera van deze grootmeester …

‘De kracht van de waarheid’ ofwel Satyagraha is de leer van Mahatma Gandhi, die zijn hele leven een vreedzaam protest voerde tegen onrecht.
Sinds het einde van de opera op die koude, regenachtige dinsdagavond ben ik al talloze malen gevraagd wat ik van het bekende stuk vond.
‘Onder de indruk’ is mijn steevaste antwoord. Dit zeg ik niet om met rust gelaten te worden, maar omdat ik het meen.

Toen we op die grauwe novemberavond het warme operagebouw binnengingen, hadden we er nog geen idee van hoe verrast we enkele uren later de roodfluwelen trappen zouden afstappen. Een tikkeltje cynisch hingen we onze jassen weg en zochten de weg naar onze plaatsen. Op het hoogste balkon gingen we zitten, wachtend op het begin van het schouwspel.

Een koffieketel wordt uitgegoten over een soort miniatuur terras met stoelen en tafels. De koffie dampt en vormt een spiegelend wateroppervlak.

Affiche opera ‘Satyagraha’, Philip Glass

Toen het rode doek eindelijk omhoog ging, maakte een mysterieuze sfeer zich onmiddellijk meester van ons: een kleine vijftig zangers/acteurs zaten afwachtend op krukjes langs de zijkant van het podium. Een eerste voorzichtige vioolstrijk kondigde het begin van het spektakel aan. Te midden van de wachtende artiesten stond de opmerkelijkste man van allemaal, kaal geschoren en gehuld in witte gewaden, op uit de menigte en stapte naar het midden van het podium. Toen de muziek het toeliet, nam de geweldige tenor het voortouw en opende zijn mond. Het was Gandhi.

De uren daarna vlogen voorbij toen steeds meer personages zich kenbaar maakten en het verhaal een modernere wending aannam. Naarmate het einde van het stuk naderde, werd de focus ook op het racisme, de discriminatie en de problemen van de huidige maatschappij gelegd. Black lives matter too. Are we indeed enslaved to social media?

Buiten de heel sterke en mooie boodschap was er ook nog de erg knappe choreografie van Sidi Larbi Cherkaoui. Zijn dansspel was een streling voor het oog en vloeide naadloos over in het simpele maar knap bedachte decor. Dit laatste bestond uit 16 aangrenzende vierkanten van een paar vierkante meter waarvan de hoogte voor elk van deze afzonderlijk aanpasbaar was. Aangezien ze ook het podium vormden, dansten Cherkaoui’s sterren vaak niet op gelijke hoogten. Bovendien werd door middel van krijt, verf en dans het decor op een slimme manier verder aangevuld tot een waar kunstwerk.

Wat ik vond van de opera? Het was een magnifiek schouwspel waar zoveel tegelijkertijd te zien was dat ik nog een tweede keer zou moeten gaan om alles goed te kunnen laten binnendringen. De manier waarop het stuk gebracht werd, bestond uit pure schoonheid, vermengd met heel veel liefde.
In het woordenboek van Satyagraha komt het woord ‘geweld’ namelijk niet voor.

Jaro Demetter, 6LWi